"Victims II"

Afgelopen week sprak ik een collega die net voor het eerst moeder was geworden. Haar was recent door iemand de vraag gesteld wat in haar leven het meest veranderd was sinds de komst van haar dochtertje. Ze gaf aan dat ze het grote verschil nu vond dat ze constant "aan" stond en ook steeds bezig was met vragen of haar kindje wel genoeg voeding binnen kreeg, wel genoeg sliep. Het leven was voorgoed anders. Ik zelf vind vooral dat de komst van een kind je ineens zo kwetsbaar maakt. Ineens is er iemand op de wereld waar je zo onvoorwaardelijk van houdt en waar je nooit meer zonder kan. Kwetsbaar dus... En het kind zelf is natuurlijk ook een heel kwetsbaar persoon dat hopelijk met de jaren opgroeit tot een evenwichtige stabiele persoonlijkheid waarbij het niet al te veel ingewikkelde situaties hoeft mee te maken op jonge leeftijd.

Maar niet alle kinderen hebben de kans zorgeloos op te groeien. In mijn werk als officier van justitie kom ik kinderen tegen die al op jonge leeftijd slachtoffer worden van hun thuissituatie, doordat ze bijvoorbeeld geslagen worden door hun ouders, of omdat ze getuigen zijn van geweld tussen hun ouders. Ik kom ook jonge meiden tegen die het slachtoffer worden van loverboys, meiden die terecht komen in de prostitutie en zo slachtoffer worden van mensenhandel. Maar ik kom ook kwetsbare ouderen tegen die het slachtoffer worden van oplichters die zich met een babbeltruc het huis van de man of vrouw op leeftijd binnen praten en dan intussen van alles stelen, of op slinkse wijze een pinpas meenemen en de pincode ontfutselen. Kwetsbare slachtoffers zijn er in alle leeftijdscategorieën.

En die kwetsbare slachtoffers, die staan aanstaande woensdag, 22 februari 2017, centraal in ons land als verschillende organisaties aandacht besteden aan de Europese dag van het slachtoffer. Ook het Openbaar Ministerie staat stil bij deze dag. Wij hebben namelijk veel te maken met slachtoffers. Bij het plegen van strafbare feiten maken de verdachten ook immers vaak slachtoffers.

En wat doen wij dan precies als Openbaar Ministerie voor slachtoffers? Wij doen ons best om hen zo goed mogelijk te informeren, adviseren en begeleiden gedurende de strafzaak. Alle vragen die een slachtoffer heeft aan het OM over de strafzaak kan hij of zij stellen bij het slachtofferloket. Daarin werkt het OM samen met de politie en Slachtofferhulp Nederland. Op 11 plaatsen in Nederland bevindt zich zo'n loket.

Vaak begint het hele proces voor een slachtoffer bij het doen van aangifte op het politiebureau. Daar wordt bij het opnemen van die aangifte ook aan de aangever/het slachtoffer gevraagd of hij of zij op de hoogte wil blijven van het verloop van de zaak. Als aangegeven wordt dat hij of zij dat inderdaad wil komen er verschillende momenten waarop er informatie wordt verstrekt door het slachtofferloket. Als er een verdachte is aangehouden doet de politie verder onderzoek en bouwt een dossier op met bewijsmiddelen. Als dat compleet is gaat het dossier naar het OM ter beoordeling. Het slachtoffer wordt daarvan op de hoogte gesteld. Ook komt, wanneer dat eenmaal bekend is, informatie over de datum en het tijdstip waarop de verdachte zich bij de rechter moet verantwoorden. Maar ook als de officier heeft besloten zelf de zaak af te doen en niet voor te leggen aan de rechter. Als het om hele zware zaken gaat krijgt een slachtoffer een vast aanspreekpunt bij het loket, een zaakscoördinator.

Het kan natuurlijk ook zo zijn dat een slachtoffer financiële schade heeft geleden. Omdat er bijvoorbeeld spullen uit zijn of haar huis zijn gestolen, of omdat er een hele hoge doktersrekening is doordat het slachtoffer gewond is geraakt door de verdachte, en de ziektekostenverzekering vergoedt dat niet allemaal. Of bij een mishandeling is de mobiele telefoon van het slachtoffer beschadigd en is ook zijn jas gescheurd. Dat is allemaal materiële schade die de aangever kan verhalen op de verdachte als die wordt veroordeeld. En dan kan er ook immateriële schade zijn. Hierbij moet je denken aan psychische schade, dus als het slachtoffer bijvoorbeeld zo getraumatiseerd is door wat hem of haar is overkomen dat hij slecht slaapt, niet naar buiten meer durft en heel erg bang is geworden. Al deze bedragen kun je dan als slachtoffer invullen op een formulier dat u van ons krijgt. En vervolgens wordt u, als u dat graag wilt, geholpen bij het invullen van die formulieren en het aanleveren van eventuele stukken die daarbij moeten ter onderbouwing. Denk bijvoorbeeld aan de aankoopbon van die jas die is gescheurd, of de doktersrekening die niet vergoed wordt.

En uiteraard krijgt het slachtoffer te horen wanneer de zitting zal zijn. Daarbij mag hij of zij aanwezig zijn. Als de verdachte tussen de 12 en 18 is mag  het slachtoffer alleen aanwezig zijn bij het bespreken van het feit en van de ingediende schadevergoeding. Het behandelen van de persoonlijke omstandigheden van de minderjarige gebeurt achter gesloten deuren.

Als het slachtoffer er behoefte aan heeft kan er in de periode voor de zitting een gesprek plaats vinden met de officier van justitie. In hele ernstige zaken zal er sowieso contact zijn tussen de officier en het slachtoffer. In zo'n gesprek wordt besproken hoe het op zitting zal gaan, en wat je als slachtoffer daar kunt verwachten. En op die zitting heeft het slachtoffer spreekrecht. Dat betekent dat hij of zij in de zittingszaal zijn ingediende schadevergoeding mag toelichten maar ook mag vertellen wat het gebeuren allemaal heeft veroorzaakt in zijn of haar leven en hoe het nu met hem of haar gaat.

Na de zitting zal het slachtoffer, als er niet meteen uitspraak wordt gedaan, op de hoogte gebracht worden van het vonnis van de rechtbank. Stel dat de dader een gevangenisstraf krijgt, dan heeft het slachtoffer er ook recht op te horen wanneer de dader weer vrij komt, ook als bij die vrijlating voorwaarden bepaald worden.

Woensdag 22 februari 2017 is dus de Europese dag van het slachtoffer. Slachtofferhulp Nederland organiseert ook een congres (zie www.slachtofferhulp.nl/dedagvanhetslachtoffer) om samen met alle deelnemers aan het congres het te hebben over hoe je kunt bepalen of een slachtoffer kwetsbaar is. Uiteindelijk wordt nagestreefd om bij ieder slachtoffer individueel te beoordelen of hij of zij bij een extra kwetsbare groep behoort. Zelf ga ik die ochtend in alle vroegte aanschuiven in de studio van Goedemorgen NL (zie www.wnl.tv/programmas/goedemorgen-nederland/) om bij WNL op NPO1 nog wat meer te vertellen over deze speciale dag. De wekker zal uiterlijk rond 05:50 gaan... als je wilt mij in de uitzending wilt zien kun je daarmee vergeleken uitslapen tot 7.30u... Kijken dus!

Kijk en luister Culture Club - Victims
Kijk en luister Culture Club - Victims (live)

Reacties

  1. Een mooie gedachte en mooie blog, ben het er alleen helaas niet mee eens dat er goed voor slachtoffers wordt gezorgd en heb daar slechte ervaringen mee. Vooral voor slachtoffers van Mensenhandel! Lage straffen die worden geëist en strafzaken duren inmiddels meer dan 6 jaar, jawel meer dan 6 jaar. Minderjarige die in Nederland als kindslaafjes zijn gebruikt en misbruikt, met enorme psychische schade. Dat ligt op de plank al jaren.... De tegenpartij kwam in hoger beroep niet opdagen, de advocaat van de tegenpartij ook niet, terwijl zij zelf hogerberoep hadden laten instellen, toch besloot de Voorzitter de zaak aan te houden... 6 maanden later nog geen nieuwe datum. Wat doet dat met de slachtoffers? Wilde hier ook graag aandacht voor, maar waar kan je terecht?

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten