"F*ck you!"

Napoleon! Mijn toga heb ik te danken aan Napoleon! Hij was het die bedacht hoe de rechters, officieren van justitie en advocaten zich dienden te kleden. Op zitting hebben we een toga aan zodat we allemaal gelijk zijn. Zodat er geen onderscheid gemaakt kan worden op basis van afkomst of bijvoorbeeld religie. Het zwart van de toga staat symbool voor de afwijzing van ijdelheid en het wit van de bef staat voor neutraliteit. De toga zorgt er ook voor dat de drager enigszins anoniem blijft, maar is er ook om in zekere zin een bepaalde afstand te bewaken tot de verdachte en zijn zaak. En de toga zorgt veelal voor respect en ontzag in de zittingszaal. 

Maar in de huidige maatschappij is respect niet altijd meer iets wat vanzelfsprekend is. Ik zie tieners als verdachte verschijnen voor de rechter die bij binnenkomst onderuit zakken op een stoel, hun hoodie of baseball-cap op houden en brutaal je- en jij-en naar de rechter. Of vinden dat ze “fuck you” kunnen zeggen tegen de rechter of de officier als hun opstandige puberhormonen met ze aan de haal gaan. Dat het iemand is die je alleen al vanwege het leeftijdsverschil aan zou kunnen spreken met U lijkt ze niet bijgebracht te zijn. Soms komt er überhaupt geen woord uit omdat ze geen zin hebben en het zelf allemaal wel beter weten. Yeah right! Vandaar dat je bij de rechter moet komen? En ik zie natuurlijk ook wel vaak welk leed er zit achter hun gedrag, hoe ze worstelen met zichzelf en hoe ze product zijn van hun opvoeding. Dat het ze mogelijk niet eens is kwalijk te nemen. Maar gelukkig zijn er advocaten die hun cliëntje dan manen rechtop te gaan zitten en hun hoofddeksel af te doen. Soms moet de rechter erom vragen, en heel soms gebeurt dat niet en kan ik het niet laten er iets van te zeggen. En dan gaat het me echt niet om het feit dat wij een toga aanhebben. Het gaat me om het feit dat je beleefd bent tegen vreemden. Kreeg ieder kind maar de simpele beleefdheidsvormen in de opvoeding mee als begroeten en een hand geven als je ergens binnenkomt, bedanken en gedag zeggen als je weggaat, iemand aan kijken als je met ze praat en respect hebben voor ouderen.

Onder de toga zitten overigens gewoon mensen van vlees en bloed die net als jij in hun leven te maken hebben met tegenslagen. Die kinderen hebben, partners, ouders, die verdriet kennen en vreugde. In Nederland werken zo'n 800 officieren van justitie. Ik ken ze als integere collega's die met hart en ziel hun best doen om ervoor te zorgen dat we in een veilige samenleving kunnen leven. Die er zijn om ervoor te zorgen dat de regels die we in Nederland hebben afgesproken ook op de juiste manier worden nageleefd. Die op het werk te maken krijgen met bezuinigingen maar allemaal hun uiterste best blijven doen om hun bijdrage te leveren aan de maatschappij. Maar die zelf ook kritisch kunnen zijn op wat er in de wereld gebeurt en het dus ook goed begrijpen dat de rechtspraak ter discussie kan staan. We krijgen nog wel eens kritiek op wat we doen. Dat hoort bij de huidige tijdsgeest en gaat door social media misschien wel harder eraan toe dan vroeger. Voor ons van belang om zo goed mogelijk uit te leggen wat we doen, waarom we het zo doen en om misschien wel te laten zien dat we dus mensen zijn van vlees en bloed die onder de toga zitten. Ook wij zijn niet perfect en moeten leren van fouten die we maken. Want is het niet inherent aan mens zijn dat je soms dingen beter of anders had kunnen doen? 

Als persofficier probeer ik mijn steentje bij te dragen door onze beslissingen uit te leggen. Dat doe ik op TV zonder toga aan. Het Togabesluit (de wet waarin voorgeschreven staat wanneer en hoe wij onze toga moeten en mogen dragen) schrijft voor dat wij buiten de zittingszaal onze toga niet aan mogen hebben. Soms leidt dat ertoe dat mensen denken dat het mijn persoonlijke beslissingen zijn die ik toelicht en volgen persoonlijke aanvallen op sociale media. Ik heb een redelijke olifantenhuid ontwikkeld wat dat betreft. Maar ook ik ben van vlees en bloed en kan niet ontkennen dat het me heel soms toch echt raakt en kwetst. En dan vraag ik me op zo’n moment af of ik ook zo persoonlijk aangevallen zou worden als ik in mijn toga het woord zou voeren. Of snappen de mensen die zo onaardig doen dan niet dat ik daar dingen zeg als woordvoerder van het OM? Vlees en bloed dus… en dus ook menselijke gedachten… op zo’n moment denk ik stiekem eigenlijk ook “F*ck you!”

Kijk en luister Cee Lo Green - F*ck you