"Whatever"

“Je moet je afvragen of je tot het bittere eind wilt doorgaan”… Daar stond ik dan, afgelopen donderdagochtend. De dierenarts zette me voor de keuze van leven of dood. In mijn armen lag Ronald, onze bijna 16-jarige rode je weet wel-kater. Zijn broer Frank had ik 5 jaar geleden al in laten slapen. Allebei de allergrootste levende knuffelbeesten die ik ooit heb gekend.

Toen ik woensdagavond naar bed ging was er niets aan de hand. “Roon” had nog heerlijk tegen me aan gelegen op de bank en om dikke knuffels gebedeld. Donderdagochtend was de woonkamer een slagveld met overal diarree, braaksel en plas. En die grote loebas lag stilletjes weggekropen achter de bank zich diep ellendig te voelen. Ik wist meteen dat het mis was. Hij was de laatste weken al vaker niet echt lekker geweest.  Ik belde zoonlief en die sprong met zijn vader meteen in de auto om zijn grote vriend te zien. Hartverscheurend verdriet bij een elfjarige…we hadden allemaal door dat het wel eens echt mis kon zijn.

Een kleine 1,5 uur later stond ik dus voor de keuze, in laten slapen of niet? Intussen was ik al ruim €100 armer door de onderzoeken die inmiddels gedaan waren.  Bizar dat je staat te bedenken waar de grens ligt qua geld in zo’n situatie. Maar enige relativering hoort er wel bij vind ik, het gaat tenslotte om een beest en niet een mens… Maar wel een beest dat al zo lang mijn trouwe vriendje was…

Euthanasie. Als officier van justitie krijg ik met enige regelmaat schouwartsen aan de telefoon die melding maken van euthanasie. Uiteraard gaat het dan om mensen. Mensen die in een wilsverklaring hebben vastgelegd wanneer ze willen dat er euthanasie op hen wordt toegepast. Het moet gaan om ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Als dat aan de orde is dient een arts dodelijke medicijnen toe waardoor de patiënt komt te overlijden. Het gaat hier, net als bij hulp bij zelfdoding, om een niet-natuurlijk overlijden. Dat betekent dat na het intreden van de dood de arts die euthanasie heeft uitgevoerd de gemeentelijk lijkschouwer, ook wel schouwarts, moet bellen. Deze komt dan kijken of alles goed is gegaan. Zijn de juiste middelen gebruikt, zijn de juiste documenten aanwezig, is er bijvoorbeeld wel een wilsbeschikking van de overledene?

En dan komt de officier van justitie in beeld. De schouwarts moet namelijk vervolgens contact met hem of haar opnemen omdat de ovj de persoon is die het verlof tot begraven of cremeren afgeeft. We geven dan het lichaam vrij zodat de familie alles kan gaan regelen voor de uitvaart. De schouwarts zorgt er ook nog voor dat er een rapport bij de regionale toetsingscommissie terecht komt.

In de meeste gevallen gaat het goed, maar er zijn af en toe situaties waarin we het lichaam niet meteen kunnen vrijgeven omdat er dingen niet in orde zijn en het maar de vraag is of de overledene echt dood wilde. Ik heb wel eens een situatie meegemaakt waarbij de schouwarts ter plaatse kwam zonder dat er een huisarts aanwezig was geweest en de familieleden zelf aan de slag waren gegaan met een dodelijk brouwsel. In dat geval moesten we nader onderzoek laten doen of er sprake was van euthanasie, hulp bij zelfdoding of mogelijk moord. Verdrietige situaties als mensen echt oprecht hun geliefde willen helpen en uit het lijden willen verlossen.

Donderdagochtend stond ik bij mijn grote lieve rode kater voor de keuze. Uiteraard geen wilsbeschikking; over leven en dood van beesten moet je als baasje beslissen. De tranen stroomden over mijn wangen, de dierenarts kwam een doos tissues brengen. Ik wist dat er maar één beslissing de juiste was. Het zou uitstel van executie zijn om hem nog mee naar huis te nemen met medicijnen. Hij was op… en in de kattenhemel zou hij beter af zijn. Hij is vredig ingeslapen terwijl ik zijn zachte pak aaide. Binnen een kleine twee uur was het huis plotseling zo akelig leeg.

We hebben hem de volgende dag begraven naast zijn broer Frank. Het was een waardig moment waarbij mijn zoontje twee rode rozen in de aarde heeft gestoken. Eén bij Frank en één bij Ronald. Er tussen in een oranje, “omdat ze allebei oranje waren mam”. Erbij kleine rode steentjes die zoonlief had uitgezocht. Tijdens het kleine ritueel keken vanuit omliggende huizen drie grote rode katers toe vanachter de ramen. Dat had iets bijzonders, alsof ze een laatste groet brachten en beloofden over hem te waken. Zoonlief vertelde dat hij bij het liedje “whatever” van Alain Clarke nu aan “Roon” moest denken. Mij schoot een gedichtje te binnen van Paul Biegel dat ik van kinds af aan kende:

“Ach ja, het was wel droef

toen ik mijn dode poes begroef

Zijn graf lag naast een rode roos

Zijn kistje was een schoenendoos

En ’t opschrift luidde plechtig:

Lichtbruin, maat achtendertig.”

Kijk en luister Alain Clark - Whatever