"Ready to go"

Afgelopen week had ik een "TBS-zitting". Ik twitterde dat die op mijn programma stond maar bedacht me ook dat dat misschien wel enige uitleg verdiende. In 140 tekens lukt dat niet, goede reden om hier er wat uitgebreider aandacht aan te besteden.

Op een TBS-zitting komen mensen bij de rechter die in het verleden zijn veroordeeld tot TBS (terbeschikkingstelling). Wanneer de rechtbank een TBS oplegt geldt deze volgens de wet (artikel 38d Wetboek van Strafrecht) voor een termijn van twee jaar. Als Openbaar Ministerie kunnen wij de rechtbank vragen na die twee jaar de TBS te verlengen met één of twee jaar. Vereist is dan wel dat deze verlenging nodig is omdat de veiligheid van anderen en/of de algemene veiligheid van personen of goederen anders in gevaar komt. Tijdens een TBS-zitting gaat het dus om het wel of niet verlengen van de TBS.

Als een TBS-er ontsnapt staat dit vaak in chocoladeletters in de media. TBS-ers worden gezien als gevaarlijke gekken die zodra ze op straat komen meteen iedereen die ze tegen komen dreigen te vermoorden of verkrachten. Er zullen zeker gevallen zijn waarbij dit risico er is. En het verleden wijst ook uit dat we zulke incidenten hebben gehad. Denk bijvoorbeeld aan een man in Purmerend die ontsnapte in 2015 en in een supermarkt een vrouw aanviel met een scherp voorwerp. Maar 99,94% van de TBS-ers die met verlof gaan ontsnappen niet (bron:www.tbsnederland.nl).

Mensen die TBS opgelegd krijgen worden niet of verminderd toerekeningsvatbaar geacht voor het feit dat ze gepleegd hebben. Er is sprake van een psychische stoornis die (mede) ertoe heeft geleid dat iemand iets heeft gedaan wat strafbaar is. Psychologen, psychiaters en mogelijk andere gedragsdeskundigen onderzoeken iemand uitgebreid en schrijven daar een rapport over dat als advies dient voor de rechters die de zaak van de verdachte op zitting behandelen. Als de conclusie dan is dat de psychiatrische stoornis (mede) heeft geleid tot het plegen van het feit, er kans is dat de verdachte nog een keer zoiets doet (recidiveert) en op het gepleegde feit een gevangenisstraf staat van vier jaar of meer, kan de rechtbank iemand veroordelen tot TBS. En let op, dit is een maatregel en geen straf. Het doel van een maatregel is anders dan het doel van een straf. DE maatregel dient namelijk om de samenleving te beschermen. Soms, als het iemand wel deels aangerekend kan worden dat hij of zij het feit heeft gepleegd (verminderd toerekeningsvatbaar) kan er wel ook nog een gevangenisstraf opgelegd worden. Die zal dan eerst uitgezeten worden en pas daarna begint de TBS-behandeling.

TBS is niet een eindeloze maatregel waarbij het de bedoeling is dat iemand nooit meer vrij op straat kan rondlopen. De intentie is om iemand zo te begeleiden dat die persoon uiteindelijk weer kan functioneren in de maatschappij op het niveau dat hij of zij aankan en uiteraard geen strafbare feiten meer zal plegen. Daarbij wordt ervoor gezorgd dat er een vaste woonplaats is, werk en/of een opleiding of een andere dagbesteding en een sociaal netwerk. Tijdens de TBS wordt de patiënt in de kliniek (een forensisch psychiatrisch centrum) ondersteund door psychologen, psychiaters, systeemtherapeuten, maatschappelijk werkers en persoonlijk begeleiders. Het programma is per persoon anders en voor iedereen op maat gemaakt.

De TBS bestaat uit verschillende fases. Als iemand net in de kliniek binnenkomt mag hij of zij echt niet meteen op verlof. Allereerst worden ze bezocht als ze nog in het Huis van Bewaring of in de gevangenis zitten. Tijdens een kennismakingsgesprek wordt er een eerste diagnose gesteld en er wordt gekeken of iemand nog erg gevaarlijk is. Daarna begint de TBS in de kliniek en wordt er eerst voor gezorgd dat iemand went aan zijn verblijfplaats. Ook wordt gekeken welk zorgprogramma het best bij iemand past (welke therapie). Dan komt er een fase waarin er wordt stil gestaan bij het gepleegde delict en het voorkomen van herhaling daarvan in de toekomst. Vervolgens, als die fase goed is doorlopen, komt de opbouw- en terugvalpreventiefase. In deze fase wordt de TBS-er voorbereid op het leven buiten de kliniek. Er wordt toegewerkt naar zelfstandig wonen, begeleid zelfstandig wonen of begeleid wonen. In deze fase zal een TBS-er dus ook met verlof gaan, eerst begeleid en als het goed gaat onbegeleid. Daarna de ambulante fase waarin de begeleiding minder kan worden. En tenslotte de afsluitende fase waarbij men uitkomt op verblijf op een longstay-afdeling als iemand eigenlijk niet meer goed functionerend terug kan in de maatschappij, of een voorwaardelijke beëindiging waarbij de TBS ophoudt maar de patiënt zich nog wel moet houden aan voorwaarden die de rechters bepalen. Je kan hier bijvoorbeeld denken aan verplicht contact met de reclassering. En als alles helemaal goed is gegaan en de TBS-er weer zelfstandig kan functioneren in de maatschappij is er de de onvoorwaardelijke beëindiging. Hier moet wel minstens een jaar voorwaardelijke beëindiging aan vooraf gaan.

Op een TBS-zitting gaat het dus om verlengen, voorwaardelijk beëindigen of onvoorwaardelijk beëindigen. En dan liggen er rapporten van psychologen, psychiaters, en behandelaars vanuit de kliniek of van de reclassering. Zij laten weten of zij vinden of er nog een risico is op herhaling van het plegen van een strafbaar feit, of de therapie goed is doorlopen, of iemand begrijpt wat zijn valkuilen zijn en daarmee om weet te gaan in de toekomst, kortom of iemand weer zelfstandig kan functioneren of niet.

Ik vind het bijzondere zittingen. Soms is het triest te zien dat iemand al wel tien jaar of langer in een TBS-kliniek zit maar nog steeds niet is uitbehandeld. Bijvoorbeeld een man van in de dertig die wel vooruitgang boekt maar heel heel langzaam. En andere medicatie zou hem misschien helpen op snellere vooruitgang maar hij weigert andere pillen. Of de man van 67 die na 17 jaar nog steeds ontkent dat hij vele vrouwen heeft verkracht, waaronder zijn dochter en diverse vriendinnen van zijn zoon. Hij heeft intussen een vriendin en zou zo graag zijn laatste jaren met haar samenwonen. Maar de deskundigen schatten in dat hij toch weer zal vervallen in gebruik van alcohol, terug zal vallen op zijn criminele netwerk en ook weer onzedelijk gedrag zal gaan vertonen.

Maar er zijn ook mooie momenten op een TBS-zitting, namelijk als iemand na een paar jaar heeft bewezen dat hij zichzelf onder controle heeft, geleerd heeft waar zijn grenzen liggen en deze ook te bewaken. Als alle deskundigen het volste vertrouwen in iemand hebben en unaniem adviseren de TBS te beëindigen. Als de rechters daar dan uiteindelijk toe besluiten, er tranen van geluk in de ogen van de "TBS-er"komen en alle aanwezigen (psychiater, psychologen, reclasseringswerkers, rechters) hem feliciteren, dan kan ik daar ook heel blij van worden. Dan is het gelukt om iemand te helpen, en ook zijn omgeving en de rest van de maatschappij.Dan is iemand klaar om te gaan...

Kijk en luister Republica - Ready to go

Reacties

  1. Kevin Stayner Uit: "Verwrongen zonde"


    Niets dan de waarheid

    Psychologen, psychiaters, gedragswetenschappers, voor allen geld dat afgezien van de bescheiden feitenkennis van de frenie, hun bevindingen alleen op waarnemingen, veronderstellingen, berusten. Deze zijn getoetst aan een vaste lijst van gegeven welke de "symptomen'' zouden moeten bevestigen.
    Is er blijk van tenminste drie overeenstemmende symptomen en twee bevindingen welke een raakvlak hebben, welke overigens ruim geïnterpreteerd dienen te worden, dan meent men een diagnose te hebben gesteld.
    Dit wordt vervolgens als onomstotelijk feit gepresenteerd.

    De wetenschap van “Het zijn” is geenszins een exacte wetenschap, zoals bv natuurkunde.
    Het zijn beoordelingen welke louter gebaseerd zijn op gegevens verkregen tijdens een "moment" opname, al dan niet "onderbouwd" door eerdere, soortgelijke tot stand gekomen conclusies.
    Doch de totstandkoming hiervan is altijd mede beïnvloed door het referentiekader van de behandelaar en zijn eigen hoedanigheid tijdens het onderzoek.
    Verder zijn het effect van in hoeverre een geobserveerde/ cliënt meewerkt aan het onderzoek, wat voor invulling hij daaraan geeft en van wat de observator op zijn beurt hiervan doorgrond, belangrijk voor de totstandkoming van de diagnose en een eventueel daaruit volgend behandelplan.
    Dit laatste is meestal onbewust van invloed op de uiteindelijke bevindingen.
    In feite zijn diagnoses in deze strekking waardeoordelen als je het heel zwart-wit bekijkt.
    De resultaten van een onderzoek zijn om die reden dan ook voor een beperkte periode "geldend" Een gegeven waar wetenschappelijk geen rechten en plichten aan zouden mogen worden ontleend.
    Laat staan in een rechtszaak worden gebruikt.
    Veronderstellingen gaan van mond op mond en van dossier naar dossier.
    Elke instelling, elk persoon, welke hiervan notie neemt, corrigeren deze informatie niet, maar vullen deze aan, zij borduren voort op deze, in hun ogen correcte gegevens, tot het er in zesvoud staat.
    Aangenomen wordt dat gegevens van “professionals” gestaafd zijn.
    Op het moment dat meerdere mensen dezelfde mening delen in de samenleving, dan is die mening volgens nog meer mensen op voorhand al een feit.
    Juist of niet juist, de gegevens worden klakkeloos overgenomen als ware het de waarheid en in die vorm wordt dit ook in de rechtszaal gebruikt.
    Gevolg is dat je als "onderwerp" in een instabiel persoonsvorm, geen zelfstandig woord en daad nog geloofwaardig kan voltooien.
    Met een lading neon stickers op je voorhoofd, veroordeeld tot een predicaat dat je nimmer meer kwijt zal raken.
    Gebrandmerkt door justitie, littekens achterlatend voor verdachte en diens naasten

    Uit "Verwrongen zonde" © 2016 Kevin Stayner

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten