"The Light"

Ik mag weer! Vandaag sta ik voor een groep nieuwe officieren van justitie. Ze starten deze week hun opleiding en hebben verschillende achtergronden. Van advocaten tot rechercheurs, van financieel specialisten uit de bankwereld tot universitair docent. Ze hebben één ding gemeen, ze hebben allemaal rechten gestudeerd en al minimaal 6 jaar werkervaring. 

Toen ik in 1999 begon aan mijn opleiding tot officier van justitie heette het nog de RAIO-opleiding (RAIO stond voor Rechterlijk Ambtenaar In Opleiding). Ik begon aan een traject van 6 jaar waarbinnen mijn lichtingsgenoten en ik na 3 jaar moesten kiezen of we rechter wilden worden of officier van justitie.  Daarna specialiseerde je je verder in je keuze en werkte je een periode buiten justitie zodat je met een kritische blik naar het OM of de rechtbank kon kijken. Een paar jaar geleden is die opleiding op de schop gegaan. De laatste lichting volgens dit traject is gestart in 2013.

Nu is er de opleiding voor officier van justitie (OIO) en de opleiding tot assistent officier van justitie. Een assistent-ovj is een medewerker van het OM die rechten heeft gestudeerd (dus een meestertitel heeft) en die met name enkelvoudige zaken op de politierechterzitting behandelt. Dat zijn dus zaken waar maximaal een jaar gevangenisstraf geëist mag worden en waar één rechter de zaak behandelt en dezelfde dag uitspraak doet. Voor de functie van assistent-ovj moet je maximaal twee jaar werkervaring hebben. Voor zowel de assistenten als de ovj's geldt dat ze tijdens hun studie ook deels civielrechtelijke vakken moeten hebben gedaan, het zogenaamde "civiel effect".

Het grote verschil met de oude opleiding is dat je aangenomen wordt voor een traject waarin je wordt opgeleid tot (assistent)ovj. Het deel waarin je nog algemeen werd opgeleid tot het keuzemoment rechter of ovj is weggevallen. Daarnaast wordt er een opleidingsplan samengesteld dat grotendeels op maat is gemaakt voor de opleideling. Er wordt gekeken naar je eerdere werkervaring en op basis daarvan wordt bepaald wat je allemaal moet doen om uiteindelijk de opleiding af te kunnen ronden. Afhankelijk van je ervaring duurt die opleiding 1,5 tot 4 jaar en voor assistenten maximaal een jaar. Verder wordt er een actieve opstelling verwacht van de (assistent-)OIO en leer je eigenlijk vooral in de praktijk op de werkvloer. Maar naar zitting ga je pas als je een zittingsvaardigheidsbewijs hebt gehaald. En om dat bewijs te halen moet je op een nagespeelde zitting bewijzen dat je bepaalde basiskennis en basisvaardigheden hebt.

De selectieprocedure om in de opleiding te komen bestaat uit verschillende onderdelen. Allereerst een briefselectie, dan een pré-selectiegesprek en vervolgens een assessment en een selectiegesprek. Tot slot volgt er dan nog een gesprek bij het parket waar de vacature is. Uiteraard is er ook een uitgebreide screening waarbij onder andere wordt gecheckt of je niet ooit zelf veroordeeld bent voor een strafbaar feit.

Alle opleidingen beginnen met een introductieperiode. En in die eerste paar dagen daarvan mag ik 1,5 uur vertellen hoe we als OM te maken hebben met de media. Dit vanuit mijn rol als persofficier. Het is leuk om te vertellen hoe goed over het algemeen de samenwerking is en hoe belangrijk het is dat journalisten ons werk nauwlettend volgen en mogelijke misstanden aan de kaak stellen. Maar ook hoe we zelf actief zijn op social media. Dat we steeds meer volgers hebben op Linkedin, Facebook en Twitter. En dat we zelf ook continue nadenken over hoe we de media nodig hebben om mensen om hulp te vragen bij het oplossen van zaken. En hierbij moet je dan denken aan samenwerking met programma's als Opsporing Verzocht en lokale en regionale opsporingsprogramma's.

Ik verheug me op de kennismaking met nieuwe collega's. Ieder met hun eigen verhaal en eigen beweegredenen om over te stappen naar het OM. Sommigen leveren daarbij flink in op salaris. Ik heb daar bewondering voor. Het is mooi om te zien dat mensen zich geroepen voelen om mee te werken aan het bestrijden van criminaliteit en het nastreven van een veilige samenleving. 13 zijn het er vandaag, 13 OIO's, 13 nieuwe collega's die hopelijk net zoveel plezier zullen hebben in hun werk als de andere ongeveer 800 ovj's die ons land al heeft.

Kijk en luister Jordan Rakei - The Light

Reacties