"Anders"

“Tot mijn zestiende was alles rozengeur en maneschijn, tot mijn zestiende kon ik kind zijn, daarna was het over en werd alles anders!” Tegenover me zat Charif, net 18 jaar, verdacht van een pittige diefstal met geweld voor zijn 18e gepleegd. Charif woonde nog niet zolang bij zijn vader, noodgedwongen want zijn moeder was ziek geweest en overleden. Hij was op de dag van de diefstal wakker geworden en er was helemaal niets in huis. Geld was er ook niet dus bij de supermarkt om de hoek had Charif een flesje drinken in zijn jaszak gestopt. Hij was gesnapt en had niet mee willen lopen met de beveiliger die hem op zijn gedrag had aangesproken. Bij zijn aanhouding had Charif grof geweld gebruikt en nu zat hij voor de kinderrechter.

Terecht zul je als lezer wellicht denken, en dat ben ik ook met je eens. Zeker ook omdat Charif het belachelijk vond dat hij stevig was vast gepakt toen hij niet mee wilde lopen. En dat hij strak in de nekklem was genomen toen hij niet onder controle te krijgen was. Hij was behoorlijk goed in alle schuld buiten zichzelf leggen. Al gaf hij ook wel toe dat alles begonnen was met het stelen van dat flesje drank.  Charif kon alles prima onder woorden brengen, het was beslist geen domme jongen. Hij was eigenlijk best een bijdehand irritant mannetje. Maar ik had het rapport van de Raad voor de Kinderbescherming gelezen en wist dat Charif het niet makkelijk had. Ik had gelezen dat zijn oom, die het gezag over Charif had, zich grote zorgen om hem maakte. De vader van Charif zou niet goed in staat zijn om te zorgen voor Charif, in het huis zou geen vloerbedekking liggen, vader zou veel te veel alcohol en mogelijk drugs gebruiken, het zou geen goede woonomgeving zijn voor deze jonge jongen.

Vader was er niet bij op zitting. Charif vond het niet nodig en het zou de situatie geen goed doen. Vader zou wel op de hoogte zijn van wat er speelde. Hij was arbeidsongeschikt. Charif kreeg door het overlijden van zijn moeder een nabestaandenuitkering. Daarvan gaf hij €50 per maand aan vader om boodschappen te doen. Het leek de omgekeerde wereld, een achttienjarige jongen die dit soort verantwoordelijkheden voelde. En vader dronk niet meer vertelde Charif trots, hij was sinds een week gestopt, het was nu ook ramadan… En met zijn oom wilde Charif ook niet te veel contact, die was veel te gelovig, dat paste ook niet bij hoe hij door zijn moeder was opgevoed.

Vanuit school waren er zorgen omdat ze de indruk hadden dat er onvoldoende ouderlijk toezicht was. Op meldingen van afwezigheid van Charif kwam geen enkele respons, en ook een oudergesprek kwam niet tot stand. Gisteren had Charif een herexamen gedaan, VMBO-T, en als dat goed was gegaan had hij al plannen voor een vervolgopleiding. Eigenlijk was het misschien wel wonderlijk dat deze jongen pas voor het eerst bij de rechter stond. Maar, zo begon zijn advocaat zijn betoog, in de afscheidsbrief die moeder voor haar kinderen had achter gelaten bij de notaris was de eerst zin geweest “Maak je school af!”.

Ik vroeg Charif of hij het programma "Over de streep" kende. Ja, dat kende hij wel! En ik vertelde hem dat bij zijn verhaal de vraag in me opkwam die ook daar elke aflevering terugkomt, namelijk of je in je leven tot nu toe kind hebt kunnen zijn…  Tot zijn zestiende dus… Daarna was het overleven geworden… Daarna was alles anders geworden….

Toen ik in de auto naar huis reed bedacht ik me hoe de moeder van Charif zich moet hebben gevoeld, wetende dat ze haar kinderen achter moest laten bij een vader die een alcoholprobleem heeft, die vooralsnog niet echt verantwoordelijkheid richting zijn kinderen had laten zien. Het kan niet anders dan dat ze heeft gevochten voor haar leven en dat van haar kinderen. Maar ze had het niet kunnen winnen van haar ziekte. Haar dochter woonde nu bij oma, Charif was in een rol terecht gekomen waarin hij zich verantwoordelijk voelde voor zijn vader. In een huishouden waar soms geen eten en drinken in huis is en ook geen geld daarvoor is. In een huishouden waar alles anders is dan in het veilige nest wat zij had geboden en nog lang had willen bieden… 

Luister en kijk naar Maaike Ouboter - Anders