Kom niet aan mijn
kind want dan kom je aan mij! Ik vermoed dat zo ongeveer iedere vader of moeder
dit herkent. Mijn elfjarige kwam afgelopen week thuis met de mededeling dat
zijn “haat-liefde-vriendin” uit de klas had gezegd dat hij goed “te dissen”
was. En ze “dist” er af en toe behoorlijk op los. Nou heeft ze vrees ik wel een
beetje gelijk, maar ik zag ook zijn verdrietige snoetje en ik merkte dat ik
even bedacht hoe ik haar daar eens op zou gaan aanspreken. Zoonlief is intussen
in de fase dat hij zich rot zou schamen als ik dat daadwerkelijk zou doen dus
een advies hoe hij om moest gaan met dit zuigende gedrag was beter op zijn
plaats.
Dit is allemaal
redelijk onschuldig maar toch merk ik al dat ik het niet echt leuk vind dat hij
slachtoffer wordt van het treitergedrag. Maar wat doet het met je als ouder als
je kind slachtoffer wordt van een misdrijf? Ik had afgelopen week een
slachtoffergesprek met een jongedame (15 jaar) en haar ouders omdat het meisje
samen met een vriendin bij een bezoek aan Walibi in elkaar geslagen was door
een groepje Amsterdamse tienermeiden. Ze waren allemaal op schoolreisje. Ze
kenden elkaar niet, kwamen uit hele andere delen van het land. De Amsterdamse
dames wilden in een van de achtbanen en drongen voor in de rij. De latere
slachtoffers zeiden daar wat van en dat resulteerde na het achtbaanritje in een
hele nare confrontatie. Het slachtoffer werd in eerste instantie aan haar haren
getrokken en vervolgens met vuisten in haar gezicht geslagen. Ze belandde op de
grond en toen ze daar lag werd ze geschopt, tegen haar lichaam en tegen haar
hoofd. Ze raakte kort bewusteloos en werd uiteindelijk met de ambulance
afgevoerd. Een heftig incident waarvan je je afvraagt waar het in hemelsnaam
voor nodig is.
De ouders van het
meisje wilden samen met hun dochter graag een slachtoffergesprek een paar dagen
voor de zitting. Tijdens zo’n
gesprek legt de officier (al het even kan samen met iemand van het
slachtofferloket) uit wat er op de zitting gaat gebeuren. Voor slachtoffers is
het goed te weten dat dat confronterend kan zijn. De details van hetgeen hen is
overkomen worden besproken en er is een advocaat die de belangen van zijn cliënt
zal behartigen. En dat kan best vervelend zijn als je hoort dat de advocaat
zegt dat het anders is gegaan dan het slachtoffer heeft gezegd, en dat het
slachtoffer het misschien wel aan zichzelf te danken heeft. Ook vertellen we in
een dergelijk gesprek wat je ongeveer kunt verwachten qua strafeis.
De verdachten
waren hier meisjes van ongeveer 15 jaar die niet eerder met politie of justitie
te maken hadden gehad. Ze kwamen uit redelijk stabiele gezinnen en hadden deels
door hun ouders al behoorlijk op hun donder gehad. Daarnaast hadden ze bekend
en ook aangegeven dat ze er spijt van hadden. Allemaal elementen die van
invloed kunnen zijn op de hoogte van de straf. Goed dus om een slachtoffer hiervan op de
hoogte te stellen en de verwachtingen te managen.
Voor mij als
officier is het nuttig zo’n gesprek te hebben. We lezen op papier uiteraard
hoeveel impact dit soort zaken hebben op mensen, en maken privé zelf ook wel
eens nare dingen mee, maar het is soms goed om de frustratie, boosheid en het
verdriet van een slachtoffer face to face te ervaren.
Ik trof hier een
meisje dat nog steeds veel last had van wat er was gebeurd. Nog steeds schrok
ze als iemand aan haar hoofd zat, naar Walibi wilde ze nooit meer. Ze was
intussen van de HAVO naar de MAVO gegaan. Ze wilde uiteindelijk naar het HBO
maar door dit hele voorval wilde ze dat via het MBO en nooit meer naar de HAVO.
Toen ik vertelde
dat het op een strafzitting in eerste instantie draait om de verdachte en ik
ook altijd moeite doe om met de pubers op zitting in gesprek te gaan zag ik de
vader van het meisje boos worden. Ik
legde uit dat ik altijd graag wil weten wie ze zijn, waarom ze iets hebben
gedaan en waar ze in het dagelijks leven blij van worden. Als ze even hun
zenuwen kwijt kunnen door te vertellen over hun hobby’s maak je vaak echt
contact en zijn ze beter te bereiken als je ze wilt vertellen waarom hun gedrag
niet geaccepteerd wordt en dat ik dus een straf ga eisen. En op zo’n moment kun
je ze ook duidelijker maken hoeveel impact hun gedrag op het slachtoffer heeft
gehad.
Vader en moeder
maakten zich nog steeds veel zorgen om hun dochter. Het meisje wilde eigenlijk
liever helemaal niet meer praten over het voorval. Door het te verzwijgen
hoopte ze dat het niet meer bestond. Maar dat was voor haar ouders geen optie.
Al zagen ze ook in dat ze hun dochter niet konden dwingen. Ze waren ervan
doordrongen dat het beter is om dit soort dingen goed te bespreken, eventueel
met een psycholoog, zodat je het echt een plekje kunt geven. Dat was hier nog
steeds niet gebeurd en vader sprak zijn vrees uit dat hoe langer zijn dochter
het weg stopte, hoe groter de schade zou kunnen worden. Maar het meisje gaf aan
dat ze bang was een gesprek met iemand aan te gaan omdat ze dan alles weer in
haar herinnering op moest halen. Een behoorlijk dilemma voor het gezin want het
hele gebeuren had nog dagelijks invloed op hen.
Vader en moeder
gaven aan dat in ieder geval een van hen op de zitting aanwezig zou zijn. Dan
konden ze namelijk ook een toelichting geven op de schadevergoeding die ze
wilden van de verdachten, en ze konden nog een laatste update geven over hoe
het nu gaat met hun dochter en wat dit binnen het gezin veroorzaakte. Hun
dochter wist nog niet of ze zou komen, ze was bang voor de confrontatie met
haar belagers.
Na afloop van het
gesprek toonden we ze de zittingszaal. Om vast te kunnen zien wie waar zou
zitten tijdens de zitting en ook de fysieke afstand te kunnen zien tussen
verdachten en waar ze zelf zouden zitten. Ik had het idee dat de ouders daarmee
ook hoopten dat hun dochter zou besluiten mee te komen naar de zitting… om
wellicht iets in gang te zetten zodat de verwerking echt kon gaan plaatsvinden
en het gezin weer in rustiger vaarwater terecht kon komen…?
Maandag 22
februari aanstaande is het de Dag van het Slachtoffer. Als Openbaar Ministerie
staan we die dag extra stil bij slachtoffers en hoe wij als OM met ze
omgaan en om willen gaan. Volg mij op twitter @gabhop zodat ik je op de hoogte kan houden van mijn activiteiten in de media mbt deze dag.
Reacties
Een reactie posten