"Safe from Harm"

Achterin de zaal zaten drie rechters met hun toga al aan om uitspraak te doen in de zaken waarvan ze twee weken geleden de inhoudelijke behandeling hadden gedaan. Het was 13 uur en de dagelijkse uitsprakenzitting vond plaats in zo ongeveer het allerkleinste zittingszaaltje dat de Amsterdamse rechtbank kent. 

Als publiek kom je achterin die zaal middenin binnen. Rechts en links van de deur staan stoelen tegen de muur aan. En een meter voor die rij stoelen staat over bijna de hele breedte, evenwijdig aan de achterwand, een glazen wand. Links in die wand kun je via een glazen deur het deel in waar de rechter, griffier en officier van justitie zitten. De rechter die de eerste uitspraak deed zat al klaar in haar toga met de griffier ernaast. Ik trok snel mijn toga aan want ik nam voor een collega de uitsprakenzitting over.

Als je als verdachte bij de meervoudige kamer van de rechtbank moet komen verschijn je voor drie rechters die nadat de zaak op zitting is behandeld twee weken later pas uitspraak doen. Een rechter die in zijn eentje zitting houdt, de zogeheten politierechter, doet over het algemeen direct na het bespreken van de zaak op zitting uitspraak. Aangezien er elke werkdag van de week meervoudige kamer-zittingen plaatsvinden is er dus ook elke dag een uitsprakenzitting. Meerderjarige verdachten kunnen besluiten daar niet te komen en het vonnis wel via hun advocaat te horen te krijgen. Maar er zijn ook genoeg verdachten die wel komen.

Toen ik eenmaal zat vroeg de rechter aan de bode of de glazen deur naar het kleine publieke deel met die ene rij stoelen op slot gedaan kon worden. Ik had geen idee welke uitspraken er plaats zouden vinden, ik had alleen een stapel zittingslijsten voor me met namen en straffen die twee weken eerder door diverse collega's waren geëist. De stoelen die, naast de wachtende rechters in toga, nog vrij waren voor publiek werden gevuld door politiemensen in burger en een jonge vrouw.

De deur werd op slot gedaan en het wachten was op de verdachte. Zijn advocaat was niet aanwezig. Ik merkte op dat ik eigenlijk nog nooit had meegemaakt dat die deur op slot ging, grapte een beetje "Goh, is het nodig...?" maar voordat de rechter kon antwoorden ging de deur vanuit het cellenblok open en kwam de verdachte binnen begeleid door vier parketpolitie-medewerkers. De verdachte keek niet bepaald relaxt uit zijn ogen. Hij werd neergezet op de stoel die verdomd dichtbij mij stond... en de parketpolitie ging er redelijk dicht op zitten. Ineens voelde het allemaal erg unheimisch.

Ik schoof wat ongemakkelijk heen en weer, keek in de zittingslijst en zag dat mijn collega de ISD-maatregel had geëist. Dit is een maatregel waarbij de verdachte twee jaar geplaatst zal worden in een Inrichting voor Stelselmatige Daders. Het gaat hier om verdachten die al veelvuldig zijn veroordeeld en toch maar door blijven gaan met het plegen van strafbare feiten waarmee ze veel overlast veroorzaken. Als ze maar door blijven gaan kan een simpele winkeldiefstal uiteindelijk ertoe leiden dat een verdachte de ISD-maatregel opgelegd krijgt. Als de rechtbank de straf zou opleggen die geëist was kreeg deze man dus te horen dat hij twee jaar vast zou komen te zitten. En hij straalde nou niet bepaald uit dat hij daar blij mee zou zijn.

Terwijl de rechter begon met het voorlezen van het vonnis keek de man wat om zich heen. Hij schoof op zijn stoel, keek eens achterom en had een behoorlijk onberekenbare blik in zijn ogen. Terwijl ik luisterde naar hetgeen de rechter zei schoot ook door mijn hoofd wat ik kon doen als de verdachte ineens op zou staan en mijn kant op zou komen. Ik merkte dat ik mijn beide voeten stevig op de grond zette en ook al bedacht hoe ik hem zou kunnen afweren met mijn rechterarm... hij zat echt heeeeuuuul dichtbij. En begrijpelijk want daardoor zat hij ook het dichts bij de deur terug richting het cellenblok.

Ik hoorde de rechter richting de climax van het vonnis gaan... de man zat nog rustig maar aan alles voelde je dat de spanning toenam. "Daarom legt de rechtbank u een ISD-maatregel op voor de duur van 2 jaar"... ineens vloog hij op, de stoel waar hij op zat stuiterde onder hem vandaan maar vrijwel meteen sprongen alle vier de medewerkers van de parketpolitie zijn kant op om hem vast te pakken zodat hij verder geen kant op kon. Hij verzette zich hevig, ze kregen hem moeilijk onder controle en voordat ik er erg in had kwam er nog vier man parketpolitie door een deur achter me naar binnen rennen om hun collega's te assisteren. Intussen was de jonge vrouw in het publieke deel hard gaan schreeuwen "hou je rustig, doe hem geen pijn" en was ze naar de glazen deur gelopen. Daar begon ze met haar schoenen hard tegen het glas te trappen. De bode was intussen ook weer in de zaal en probeerde de vrouw te kalmeren maar ook daar moest de parketpolitie bij assisteren. In al het tumult bedacht ik me dat het wellicht handig was om de stoel weer even op zijn plek te zetten zodat daar verder niemand meer over zou struikelen bij het onder controle krijgen en houden van de man. Uiteindelijk lukte het de parketpolitie om de man af te voeren en de gang richting het cellenblok in te krijgen.

Toen uiteindelijk de man en de vrouw, en alle parketpolitie de zaal uit was zat iedereen geschrokken om zich heen te kijken. Ik schreef de uitspraak op de zittingslijst maar signaleerde dat ik hier best behoorlijk van onder de indruk was. En nog veel belangrijker, ik bedacht me hoe ongelooflijk blij ik was met de mensen van de parketpolitie. Want wat was er gebeurd als zij niet zo vliegensvlug hadden ingegrepen? En ik realiseerde me dat ze het enorm verdienen om ook eens goed geroemd en genoemd te worden. Zonder hen zou het werk van de rechters, griffiers, advocaten en officieren van justitie in de zittingszalen soms een stuk minder veilig zijn. Dus bij deze... fantastische mannen en vrouwen van de parketpolitie, wat was ik ongelooflijk blij met jullie vandaag, en wat ben ik dat eigenlijk altijd als jullie in de zaal zitten!   

Kijk en luister Massive Attack - Safe from Harm

Reacties