"Numb"

AD 05-04-2022

"We hebben Milan leren kennen als een hele slimme, leuke, sociale jongen met een zeer bredeinteresse. Hij is een van nature vrolijke, positieve, spontane leerling. Hij is intelligent, gevoelig en leergierig. In havo 5 nam zijn gedrag extremere vormen aan. Waar hij eerder meer een "gewone" puber leek, vertoonde hij nu meer hardnekkig en zwaarder problematisch gedrag. Hij lijkt nog meer dan eerder wantrouwig naar volwassenen. Hij neemt geen dingen meer aan van docenten en lijkt alleen zijn eigen plan te trekken. Hij neemt mij minder in vertrouwen en blijft niet meer hangen voor een praatje. Daar waar Milan eerder vrolijk en sociaal deed, wordt hij nu somber en neemt hij afstand. Hij wordt meer gesloten, down en gaat meer lessen missen, daar waar hij er anders bijna altijd was en veel contact zocht. Milan heeft in havo 4 vast ook wel geblowd, maar tijdens dit schooljaar wordt het gebruik extremer: frequenter en openlijk. Hij zit duidelijk zichtbaar verdoofd in de klas. Veel docenten merken dit op en de zorgen hebben we gedeeld met vader, die zich ook geen raad weet. Milan sluit zich meer en meer af: hij draagt een capuchon, verzorgt zich minder en ziet er doodmoe uit. Het gaat ons echt aan het hart dat iemand met zoveel capaciteiten, intelligentie, creativiteit en humor zo beschadigd is door hetgeen hij heeft meegemaakt, dat zijn leven er letterlijk door is stilgezet. Milan zou liever zijn door gegaan, in vluchten, in zoeken naar een beetje houvast, dan deze realiteit onder ogen te hoeven zien. Echt beseffen wat er is gebeurd en beseffen hoe beschadigd je bent is voor een jongen van die leeftijd niet te doen en iets wat je kostte wat kost probeert te vermijden."

Ik stond op en liep even weg van mijn bureau na het lezen van dit stuk. Ik was de zitting aan het voorbereiden van een zaak waarbij een volwassen man van (ten tijde van het plegen van de feiten) tegen de 60 verdacht werd van het plegen van ontucht met een jongen van nog geen 16 jaar, Milan. Daarnaast moest de man ook voorkomen omdat hij verdacht werd van het verkrachten van een jongen van 21 jaar die bij hem in huis woonde en zeer kwetsbaar was. Ik was onder de indruk van deze woorden en ze deden me weer even beseffen wat het effect kan zijn van het seksueel misbruik maken van tieners. Ik kreeg er een brok van in mijn keel en vochtige ogen.

De mentor van Milan had de moeite genomen om ter onderbouwing van de vordering tot schadevergoeding op te schrijven hoe zij en haar collega-docenten hem hadden zien veranderen. Milan was het slachtoffer geworden van een bijna 60-jarige man die het vertrouwen van hem had gewonnen en het deed voorkomen of Milan veilig bij hem was. Milan, 14 jaar, en niet de makkelijkste. Kind van gescheiden ouders en met zijn moeder in een flinke strijd beland. Dus deels ook wonen bij vader en diens nieuwe gezin, maar ook dat liep niet altijd even soepel. Milan had de man leren kennen toen hij hem op zonnige dag langs het water in de stad om een sigaret vroeg. De man had hem uiteindelijk uitgenodigd om mee te gaan naar zijn huis waar gebarbecued zou worden. Vanaf dat moment kwam Milan steeds vaker over de vloer. Hij kon in het huis van de man gamen met de 21-jarige die er intussen woonde, de jongens mochten er roken en blowen. De man voorzag ze van softdrugs. En langzaam maar zeker, op het moment dat hij hun vertrouwen had gewonnen, een tweede thuis voor ze leek te zijn, ging hij, als ze stoned waren, aan hen zitten, pleegde seksuele handelingen bij ze. Als Milan niet stoned was gebeurde het niet. 

Op een zeker moment kwam Milan erachter dat het niet ok was wat de man met hem deed. Maar het duurde echt wel even voordat dat tot hem doordrong en hij aangifte deed: “al die keren dat ik mee heb mogen blowen, sigaretten heb gekregen, een grammetje heb gekregen, tegenover de keren dat ik niet wilde vroeg ik me af of ik aan het zeuren was. Ik vond het niet mijn recht, omdat hij zoveel voor mij deed, om te gaan klagen als ik een keer geen zin had. Ik ervaarde het als ondankbaar als ik zou gaan klagen, terwijl ik daar mocht chillen enzo”.

De andere jongen was intussen ook totaal afhankelijk geworden van de man. Toen hij als getuige werd gehoord in de zaak van Milan vertelde hij dat ook hij door de man seksueel misbruikt was. De moeder van de jongen kon niet meer voor hem zorgen, door medische problemen was ze in een verpleegtehuis terecht gekomen. De man had de jongen dus in huis genomen terwijl hij dit wist, en terwijl hij ook op de hoogte was van het feit dat de jongen begeleid werd door allerlei instanties en onder toezicht was van een psychiater. 

De verdachte zat bijna een jaar in voorarrest. Dit kwam mede doordat zijn advocaat zowel Milan als de andere jongen nog een keer gehoord wilde hebben. Ze waren aanvankelijk niet bereikbaar. Uiteindelijk lukte het. Milan bevestigde zijn verhaal, de andere jongen vertelde dat hij zijn eerder afgelegde verklaring wilde intrekken omdat hij niet meer goed wist wat hij had gezegd. Hij zou stoned zijn geweest tijdens het verhoor en bovendien vlak daarna in een psychose zijn beland. Dus ten tijde van het verhoor was hij al niet helemaal helder meer. Daarnaast vertelde dat hij intussen alweer dagelijks contact had met de man, hij hem mistte en dat hij wilde dat hij weer naar huis kwam. Het feit dat de man had gezegd dat hij weg moest en niet meer bij hem kon wonen als hij geen seks wilde was niet waar. En er was hem ook geen softdrugs aangeboden om te blijven. Seks had nooit plaats gevonden tussen hem en de man. En dat terwijl de man zelf in zijn laatste verhoor had gezegd dat er tussen hem en de 21-jarige inderdaad seksueel contact was geweest maar ze dat beiden wilden. 

Uit alles bleek wat mij betreft dat de 21-jarige volledig in de macht van de veel oudere man was verstrikt. Bij het voorbereiden van de zitting keek ik naar het strafblad van de verdachte. Al 3 keer eerder was hij veroordeeld voor soortgelijke feiten. Ik besprak de zaak met een collega. "Heb je die oude vonnissen er ook bijgehaald en gelezen?" vroeg hij. Dat was een goeie tip want bij het lezen daarvan bleek dat de man eerder ook (deels kwetsbare) jongens van onder de 16 en onder de 18 ingepalmd had, hen een thuis had geboden en ook voorzien had van joints en vervolgens misbruikt had. Ik voegde deze uitspraken toe aan het dossier. 

Op zitting maakte de intussen 61-jarige verdachte Milan uit voor rotjong, rat, leugenaar... Fysiek vond hij hem ook totaal niet aantrekelijk, hij was maar een mager scharminkel. Het paste precies in wat de psycholoog over hem had gerapporteerd, namelijk dat als mensen hem dwars zaten hij rancuneus werd en zich zeer negatief over hen kon uitlaten. Milan hoorde het aan en was zo dapper om gebruik te maken van zijn spreekrecht en te vertellen wat alles met hem had gedaan. Ik eiste 5 jaar gevangenisstraf tegen de man en daarbij de Gedragsbeïnvloedende en Vrijheidsbenemende Maatregel (GVM). Dat betreft een set voorwaarden die zelfstandig kan worden opgelegd zonder aan een voorwaardelijk kader te hoeven worden gehangen. Kenmerkend voor de GVM is dat, eenmaal tenuitvoergelegd, de looptijd in principe onbeperkt verlengd kan worden. De voorwaarden kunnen uiteenlopend zijn, bijvoorbeeld meewerken aan een behandeling, meewerken aan diagnostiek maar ook een verbod op het uitoefenen van vrijwilligerswerk, een beperkt uitreisverbod of een verhuisplicht. Voor Milan eiste ik een forse schadevergoeding. 

Na afloop van de zitting ging ik nog even naar Milan, zijn advocaat en de andere mensen toe die hem steunde tijdens de zitting. "Hoe gaat het met je?" vroeg ik hem. "Wel ok, goed verhaal heb je gehouden, flinke eis ook!" Ik keek het gezelschap rond en wist dat één van hen de mentor moest zijn. "Mag ik vragen wie van jullie de mentor is die dat mooie stuk over Milan heeft geschreven?" "Ik", een blonde vrouw stak haar hand op. "Dank je wel" zei ik haar "ik had niet treffender kunnen beschrijven wat misbruik met een kind kan doen. Ik hoop dat je het niet erg vindt dat ik je heb geciteerd in mijn requisitoir". "Nee, natuurlijk niet... ik moest zelfs een traantje wegpinken toen je het voorlas". "Ik kan je verklappen dat ik dat ook heb gedaan toen ik het de eerste keer las.... " antwoorde ik haar.

De man heeft een gevangenisstraf opgelegd gekregen van 4 jaar, de GVM en de schadevergoeding voor Milan. Hij is veroordeeld voor datgene wat hij beide jongens heeft aangedaan. 

Kijk en luister Alanis Morissette - Numb